به نقل از «مهر»

بلوچستان و هرمزگان زیر سایه طوفان/ «شاهین» بر فراز عمان بال گشود

تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۲۷۰۵۶۷

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: با توجه به هشدار سطح قرمز سازمان هواشناسی در روز جمعه مبنی بر نزدیک شدن طوفان چرخنده حاره‌ای طی امروز و فردا و ناپایداری جوی متأثر از این طوفان و پیش‌بینی وقوع رگبار و رعدوبرق، وزش باد شدید در مناطق جنوبی استان سیستان و بلوچستان و شرق استان هرمزگان امروز این استان‌ها شاهد خسارات ناشی از این پدیده بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی از عصر امروز شدت این پدیده بیشتر خواهد شد و شاهد تغییرات جوی جدی‌تری خواهیم بود. در حال حاضر طوفان شاهین در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری از بندر گواتر ایران قرار دارد و همچنان حرکت غرب سوی آن به سمت دریای عمان و سواحل استان ادامه دارد.

هواشناسی در اطلاعیه‌هایی خواسته است که تا اطلاع ثانوی هیچ فعالیت دریایی در جنوب سیستان و همچنین شرق هرمزگان انجام نشود. افرادی که بنا بر ملاحظات شغلی خود هنوز در نزدیکی بنادر قرار دارند، به مکان‌های امن‌تر منتقل شوند. اگر شرایط انتقال به‌جای امن فراهم نیست، به هوش باشند و در صورت افزایش شدت پدیده‌های مخاطره‌آمیز فوراً منطقه خطر را ترک کنند.

تأثیر چرخند حاره‌ای تنها مربوط به سواحل نیست، بلکه اکثر مناطق یادشده را با شدت و ضعف در برمی‌گیرد به‌طوری‌که بر اساس آخرین خروجی نقشه‌های پیش‌یابی و مدل‌های جوی برخی اثرات مخاطره‌آمیز این چرخند شهرستان‌های چابهار، کنارک، دشتیاری، زرآباد، فنوج، قصرقند، سرباز، نیکشهر، جنوب ایرانشهر، بزمان، سراوان، سیب سوران و مهرستان را با شدت‌های مختلف تحت تأثیر قرار می‌دهد.

همچنین استان هرمزگان دریا به‌ویژه سواحل جاسک از ساعات امشب مواج شده و به‌تدریج روز یکشنبه بر شدت ناپایداری‌ها علاوه بر مناطق ساحلی دریایی عمان در خشکی‌های شرقی استان افزوده می‌شود که این سامانه علاوه بر جاسک و سیریک، در مناطقی از میناب، رودان و بشاگرد نیز تأثیرگذار است، اما روز یکشنبه سواحل دریای عمان و شرق تنگه هرمز طوفانی است و ارتفاع امواج در سواحل دریای عمان به ۴ متر می‌رسد.

مخاطرات جوی مورد انتظار از طوفان شامل بارش‌های شدید، رعدوبرق و صاعقه، تندبادهای شدید، سیلاب، بالاآمده آب دریا و رودخانه‌های فصلی، افزایش ارتفاع موج و متلاطم شدن دریا است.

آخرین اخبار این طوفان را در زیر می‌خوانید.

۱۵:۰۵ طوفان حاره‌ای «شاهین» عصر شنبه وارد هرمزگان می شود

مختار سلحشور در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: به دنبال هشدار سطح قرمز در پی وقوع توفان حاره ای، جهت مقابله با حوادث احتمالی در مناطق شرقی استان و بر اساس تصمیمات اخذ شده کلیه نیروهای امدادی، اعضای تیم‌های واکنش سریع و تمامی کارکنان ستادی و شهرستانی در حالت آماده باش قرار گرفته است.

سلحشور تصریح کرد: انبارهای هلال احمر از نظر مواد غذایی واقلام امدادی تجهیز و تمامی ماشین‌آلات امدادی به حالت آماده باش در آمدند.

وی افزود: براساس گزارش هواشناسی سرعت توفان حاره‌ای شاهین متغیر بوده و سرعت جابجایی آن در حال حاضر ۱۵ کیلومتر در ساعت است و موجب بارش باران در سواحل چابهار و کنارک شده است.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان هرمزگان خاطر نشان کرد: پیش بینی شده این توفان امروز بعد از ظهر وارد آب‌های هرمزگان می‌شود، عصر به جاسک و شب به سیریک می‌رسد.

۱۴:۴۸ دامنه ابرناکی طوفان «شاهین» به ۱۲۰۰ کیلومتر رسید

محسن حیدری در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: در حال حاضر ابرهای چرخند حاره ای شاهین با ارتفاع حدود ۳۰۰۰ متر حدود ۵۰ درصد آسمان زاهدان را پوشانده است و انتظار می‌رود در ادامه روز بر ضخامت ابرها افزوده شود.

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: نوع ابرهای کنونی آسمان زاهدان «آلتو کومولوس و آلتواستراتوس نوع هفت» است که خیلی بعید است به بارش مؤثر ختم شود.

وی اضافه کرد: هم اکنون چرخند حاره ای شاهین در حوالی مدار ۲۴ درجه شمالی و ۶۱ درجه شرقی قرار دارد و با سرعت جابجایی ۱۱ کیلومتر بر ساعت به سمت غرب در حرکت است.

حیدری تصریح کرد: ابرهای این چرخند در جهت شمال تا شعاع حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ کیلومتر و در جهت غرب تا شعاع حدود ۴۰۰ کیلومتر از چشم طوفان توسعه یافته که خیلی بعید است در مناطق دوردست بیرون از دریا تأثیر گذاری قابل توجهی داشته باشد.

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان گفت: به طور کلی دامنه ابرناکی طوفان تا کنون به حدود ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ کیلومتر رسیده است.

۱۴:۱۴ فیلم / خسارات طوفان به شناورهای سبک و سنگین اسکله «پسابندر»

۱۳:۴۹ توصیه‌های هواشناسی برای جلوگیری از مخاطرات طوفان «شاهین»

سیستان و بلوچستان، اله بخش ریگی اظهار داشت: در حال حاضر طوفان شاهین در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری از بندر گواتر ایران قرار دارد و همچنان حرکت غرب سوی آن به سمت دریای عمان و سواحل استان ادامه دارد.

وی افزود: فاصله طوفان با سواحل چابهار نیز به حدود ۱۵۰ کیلومتر رسید و دریای عمان در ساحل و فرا ساحل به شدت مواج است.

دبیر توسعه هواشناسی کاربردی سیستان و بلوچستان ادامه داد: توصیه می‌شود مردم برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی طوفان به هیچ عنوان برای عکاسی یا تفرج به سواحل نزدیک نشوند چراکه در حال حاضر بهترین اقدام در خانه ماندن است.

ریگی تصریح کرد: همچنان بر عدم فعالیت‌های دریایی اصرار داریم و توصیه می‌کنیم تا اطلاع ثانوی هیچ فعالیت دریایی در جنوب استان انجام نشود.

مشروح خبر را اینجا بخوانید.

۱۳:۳۰ طوفان ۲ لنج صیادی در بندر «پسابندر» را غرق کرد

محمد شهلی بر اظهار داشت: طوفان حاره‌ای از سمت گوادر پاکستان به پسابندر و محدوده نوار ساحلی چابهار- گواتر سبب خسارت جدی به صیادان شده است.

وی بیان کرد: هم اینک ۲ لنج شکسته و غرق شده که ارزش هر لنج بیش از ۱۰ میلیارد تومان است.

مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان ادامه داد: بیش از ۲۵ هزار صیاد و هزار لنج و هزار و ۵۰۰ قایق در چهار شهرستان چابهار، دشتیاری، زرآباد و کنارک در حال فعالیت هستند.

شهلی بر گفت: هشدارهای لازم هواشناسی در خصوص منع تردد شناورها به صیادان داده شده و لنج و قایق‌ها به مکانی امن انتقال داده شده‌اند.

۱۳:۲۳ آبگرفتگی جاده «مرز ریمدان» را بست

ستاد مدیریت بحران دشتیاری اعلام کرد در مرز «ریمدان» بیش‌از ۲۶.۵ میلی متر باران باریده که جاده مرز دچار آبگرفتگی شدید شده و واردات و صادرات فعلاً متوقف است.

گفتنی است، روزانه بیش‌از ۱۰۰ کامیون کالا از جمله، کاشی و سرامیک، سیمان، قیر، دوغ و.... از این مرز و از طریق ایران به پاکستان صادر می‌شود.

مرز ریمدان دشتیاری در نقطه صفر مرزی ایران و پاکستان با چابهار ۱۲۰ کیلومتر و تا گوادر پاکستان حدود ۷۰ کیلومتر فاصله دارد، این نقطه بهترین مسیر و راه دسترسی ایران به ۳۷ درصد جمعیت جهان در پاکستان، چین و هند است.

‏ ۱۲:۰۵ شناورهای صیادی بندر «پسابندر» شهرستان دشتیاری خسارت دیدند

عادل عفتی اظهار داشت: طوفان شاهین از دشتیاری و مشخصاً بنادر صیادی آن به ویژه بندر پسابندر وارد شده است و به دلیل اینکه این بندر حوضچه آرامش ندارد خساراتی به شناورهای صیادی وارد کرده است.

وی افزود: تمهیدات لازم در این بندر اندیشیده شده است و ستاد مدیریت بحران ما در شهرداری بندر بریس که فاصله چندانی با پسابندر ندارد و در واقع از نقاط ورود طوفان به سواحل است، تشکیل شده است.

فرماندار دشتیاری تصریح کرد: در بقیه نقاط شهرستان مشکل چندانی وجود ندارد، قطعی‌های برق و آب و تلفن تاکنون گزارش نشده، البته جاده مرز ریمدان هم دچار آبگرفتگی شده، و فعلاً واردات و صادرات از این مرز متوقف شده است.

عفتی بابیان اینکه انتظار داریم بارندگی‌ها افزایش یابد، گفت: بارندگی‌ها در نقاط مختلف شهرستان از ۲۰ میلی‌متر شروع شده و درحال افزایش است و در نگور ۲۶.۵ میلی متر، در بریس ۴۴ میلی متر، در باهوکلات ۱۸ میلی متر باران باریده است.

۱۲:۰۲ آخرین وضعیت «چشم طوفان» در دریای عمان

طوفان حاره ای «شاهین» که از سمت اقیانوس هند شکل گرفته است به نزدیکی سواحل جنوبی ایران رسیده است و از اواخر هفته گذشته سازمان هواشناسی کشور اعلام وضعیت قرمز داد. ستاد مدیریت بحران در استان هرمزگان در اولین جلسه تمهیدات لازم برای تخلیه روستاها را بررسی کرد و به فرمانداران جاسک و سیریک در اولویت اول و فرمانداران میناب، بندرعباس و بندرلنگه در اولویت دوم دستور بررسی شرایط روستاهای ساحلی را داد.

همچنین مدیران دستگاه‌های مختلف از جمله بنادر و دریانوردی هرمزگان، شیلات هرمزگان، ستاد فرماندهی انتظامی هرمزگان، دریابانی، نیروی دریایی سپاه و ارتش هم برای جلوگیری از خسارت‌های احتمالی هشدار ممنوعیت تردد به شناورهای سبک و نیمه سنگین را دادند. همچنین از تردد شناورهای مسافری، باری و صیادی در روزهای شنبه و یکشنبه در سواحل شرقی استان هرمزگان جلوگیری شد.

مدیرکل شیلات هرمزگان هم در گفتگو با خبرنگار مهر از اعمال تمهیدات لازم برای جلوگیری از خسارت‌های احتمالی به حوضچه‌های پرورش ماهی و میگو در شرق هرمزگان داد. همچنین به صیادان مناطق شرقی هرمزگان هشدار تردد صادر شد.

هواشناسی هرمزگان هم طی اطلاعیه‌های لحظه‌ای آخرین وضعیت جابجایی طوفان حاره ای «شاهین» را اعلام کرد.

محمد رادمهر فرماندار جاسک هم در آخرین اظهارنظر رسانه‌ای از آمادگی برای تخلیه ۳۰ روستا در جاسک خبر داد. رادمهر همچنین از آمادگی نیروهای بسیج، نیروی دریایی ارتش و نیروهای امداد و نجات هلال احمر و نیروهای مردمی برای کمک رسانی به مناطق در معرض خطر خبر داد و گفت: ترد شناورها از صبح شنبه تا روز دوشنبه ممنوع خواهد بود.

تاثیرات قابل توجه توفان حاره‌ای از ساعات بعدازظهر و شب در مناطق شرقی جاسک آغاز می‌شود و شاهد تندباد شدید، رگبار باران و رعد وبرق و طوفانی شدن دریا خواهیم بود و شدت باد در سواحل به بیش از ۷۰ کیلومتر در ساعت و ارتفاع موج در محدوده ۲ تا ۳ متر می‌رسد.

مشروح گزارش مهر را اینجا بخوانید.

۱۱:۵۰ وضعیت مناطق تحت تاثیر طوفان به صورت لحظه‌ای رصد می‌شود

منصور بیجار در جلسه مدیریت بحران سیستان و بلوچستان که در فرمانداری چابهار برگزار شد، اظهار داشت: قانون مدیریت بحران جامع و کامل است و برای پیشگیری و مقابله، وظایف تمامی مسؤولان و اعضای ستاد مشخص است لذا همه به وظایف خود عمل و اقدامات لازم را انجام دهند.

وی گفت: نیروهای نظامی و انتظامی، قشرهای مختلف مردم و مسؤولان به دلیل اهمیت موضوع مقابله با طوفان پای کار هستند که جا دارد از زحمات همه قدردانی شود.

وی ادامه داد: تمامی ظرفیت‌ها، امکانات دولتی و بخش خصوصی در سطح شهرها و روستاها مکلف هستند براساس قانون در مواقع جلوگیری از گسترش بحران نظیر سیل و طوفان همکاری لازم را داشته باشند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان تصریح کرد: اطلاع رسانی‌ها از طریق مدیریت بحران باشد و اطلاعات جامع و کامل در اختیار مردم و رسانه‌ها قرار گیرد.

۹:۴۴ طوفان حاره ای «شاهین» متمایل به سواحل ایران است

دوست محمد کلیم در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: در حال حاضر چرخند حاره ای در نزدیک ترین فاصله به سواحل استان از زمان تشکیل تا کنون قرار گرفته است که حدود ۱۲۰ کیلومتر با بندرگواتر چابهار و کمتر از ۲۰۰ کیلومتر با بندر چابهار فاصله دارد.

وی افزود: از دیروز تا کنون زبانه‌های طوفان وارد استان شده و در حال توسعه است که ضمن وزش بادهای شدید و گردوخاک، موجب وقوع بارش در حدود ۲۰ ایستگاه هواشناسی و بارانسنجی استان شده است.

معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه داد: تا کنون بیشینه بارش‌ها با مقدار ۴۴ میلیمتر از بندر «بریس» گزارش شده است. پس از آن از ایستگاه‌های «بل ریمدان» و «نگور» در جنوب استان ۲۶.۵، «باهوکلات» دشتیاری ۱۸، «کمبل سلیمان» چابهار ۱۳ و شهر چابهار ۱۱ میلی متر گزارش شده است.

۲:۰۰ ادارات و دستگاه‌های اجرایی چابهار شنبه تعطیل اعلام شد

با توجه به هشدار سطح قرمز در پی تشکیل کم فشار حاره‌ای و شروع طوفان و احتمال بارندگی شدید و ایجاد محدودیت تردد، بر اساس تصمیمات ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران شهرستان چابهار کلیه ادارات و دستگاه‌های اجرایی سطح شهرستان، بجز ادارات خدمات رسان (آب و فاضلاب، برق، آتش نشانی، هلال احمر، بیمارستان و ۰۰۰) شنبه مورخ دهم مهر ماه تعطیل اعلام می‌شود.

۱:۴۴ ۸ شهرستان سیستان و بلوچستان تحت تاثیر طوفان حاره‌ای قرار می گیرد

استاندار سیستان و بلوچستان گفت: ۸ شهرستان چابهار، کنارک، زرآباد، سرباز، قصرقند، راسک، نیکشهر و دشتیاری در جنوب استان تحت تاثیر طوفان حاره‌ای «شاهین» قرار می‌گیرند.

۱:۳۸ دستور تخلیه روستاهای جنوب سیستان و بلوچستان صادر شد

دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان با صدور اطلاعیه‌ای دستور تخلیه روستاهای در معرض خطر طوفان حاره‌ای در جنوب این استان را صادر کرد.

کد خبر 5318237

منبع: مهر

کلیدواژه: طوفان سیستان خسارت طوفان طوفان بندر چابهار مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان استانداری هرمزگان سازمان هواشناسی اربعین 1400 ویروس کرونا اربعین حسینی بوشهر خطبه های نماز جمعه آمار کرونا مرز مهران کهگیلویه و بویراحمد واکسن کرونا عکس استانها کرمانشاه گرگان دفاع مقدس جنگ تحمیلی قزوین سیستان و بلوچستان برای جلوگیری خبرنگار مهر استان هرمزگان طوفان حاره ای چرخند حاره ای مدیریت بحران حال حاضر دریای عمان هلال احمر میلی متر پیش بینی تا کنون

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۲۷۰۵۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فراز و فرود نوغانداری در گیلان /تجارت پر سودی که از رونق افتاد

ایسنا/گیلان گیلان خاستگاه صنعت نوغانداری ایران بود و پرورش کرم ابریشم و تولید نخ ابریشم در گیلان به حدود ۱۴ قرن پیش بازمی‌گردد. در دوره‌های مختلف تاریخ، تولید و تجارت ابریشم، زمینه‌ساز رقابت‌های مهم سیاسی و نظامی در خطه شمال کشور شده بود. در دوره صفوی گیلان قطب تولید و تجارت ابریشم می‌شود، با انقراض صفویه، نوغانداری افول می‌کند و از میانه دوره قاجار به سمت مدرن شدن می‌رود و تا دهه ۶۰ این روند ادامه داشت.

صدای چرخش دوک نخ ریسی با صدای «فاخته» درهم آمیخته و بانوی خانه، پیله‌های  ابریشم را از هم باز کرده و  با سرعت و مهارت، به نخ تبدیل می‌کند؛ از خاطراتش می‌گوید:« جوان که بودم، با تابیدن و فروش همین پیله‌ها برای خودم کلی درآمد داشتم. تازه ما پیله‌های نُخاله را می‌رشتیم، پیله‌های خوب را می‌فروختیم.

پدر من، چهار تل‌انبار نوغان ( سازه‌های مخصوصی که برای پرورش کرم ابرایشم استفاده می‌شد) داشت، نوغانداری زحمت داشت، ولی درآمدش هم خوب بود. یک تل‌انبار خرج یک عروسی را درمی‌آورد. تل انبار حداقل دو متر بالاتر از زمین ساخته می‌شد، با نردبان از تل‌انبار بالا می‌رفتیم و روزی سه بار گاهی چهار بار، به کرم‌ها برگ توت می‌دادیم. آن زمان برق نبود، شب تاریک، با فانوس می‌رفتیم بالای تل‌انبار تا برگ توت بگذاریم. از اول بهار تا دو ماه کارمان همین بود. بعد از اتمام دوره خواب، بسته به تعداد تل‌انبار، ۱۰روز کج چینی (جدا کردن پیله ابریشم از تل‌انبار) داشتیم.

همه خواهر و برادرها از صبح زود می‌رفتیم برای جمع کردن و پختن پیله‌ها. اگر دیر می‌جنبیدیم، کرم، پیله را سوراخ می‌کرد، باید سریع پیله را می‌انداختیم در آب جوش و نخ می‌گرفتیم. هرکدام خوب بود، می‌فروختیم و هر پیله‌ای  که ضعیف‌تر بود، با دوک دستی برای مصرف خودمان نخ می‌رشتیم. با این نخ لباس می‌بافتیم، چادرشب می‌بافتیم برای دوخت خیاطی استفاده می‌کردیم. خلاصه نوغانداری همه‌اش سود است، اما به شرطی که خریدار باشد. »

نقی کاظم نژاد، یکی از تولیدکنندگانی است که هرسال تل انبار  می‌گذار و می‌گوید: «من از بچگی در این باغ توت بزرگ شدم. آن زمان از جاده اصلی چمخاله تا روستای یعقوبیه، درخت دیگری جز توت نبود. دو ماه بهار اقتصاد این منطقه با نوغانداری می‌گذشت. نوغانداری دیگر صرفه اقتصادی ندارد. ابریشم هم مانند کنف از بین رفته، بچه که بودم، تولید کنف را توسط پدربزرگم دیده بودم.  گیاه کنف را لای گل و لای می گذاشتند و طی فرآیندی از آن نخ  می‌گرفتند.»

از میان باغ توت به سمت تل‌انبار می‌رویم و او شیوه نوغانداری را توضیح می‌دهد: «طول نوغانداری حدود ۳۵روز است. هفته اول اردیبهشت که تمام شد، تخم را به صورت جعبه‌ای از اداره نوغان می‌خریم، اتاق را تا ۲۵ درجه گرم می‌کنیم. در مدت دو تا سه روز لارو بیرون می‌آیند. سپس، برگ توت دادن را روزی سه بار شروع می‌کنیم. ۱۰ روز بعد کرم‌ها را می‌آوریم روی تل‌انبار؛ تل‌انبار باید از سطح زمین بلند و زیر آن خالی باشد تا هوا جریان پیدا کند. بعد از این، برگ توت خوردن بیشتر می‌شود. نوغان، سه تا چهار مرحله خواب دارد.

خواب اول بعد از سه روز، یعنی سه روز پیوسته برگ می‌خورد، سپس۲۴ ساعت هیچ برگی نمی‌خورد. ما می‌گوییم خوابیده است. بعد تغییرشکل می‌دهد که ما نوغاندارها می‌فهمیم. دوباره برگ دادن را شروع می‌کنیم. مرحله دوم هم سه روز است. خواب سوم ۴۸ ساعت است. یعنی سه روز می‌خورد ۴۸ساعت می‌خوابد. بعد از خواب سوم، روی تل‌انبار گیاهان کرف می‌ریزیم تا کرم موقع تنیدن، تار خود را به برگ‌های کرف مستحکم کند. بعد از تنیدن پیله هشت تا ۱۰ روز صبر می‌کنیم، سپس کج‌چینی شروع می‌شود و پیله‌ها را پخته و نخ می‌گیریم. قبلا تخم ژاپنی، کره‌ای، ایتالیایی و حتی برزیلی بین نوغانداران توزیع می‌شد. تلفاتش کم بود، بازدهی بالا. تخم خوب نباشد، هم ضایعات دارد و هم تلفات. کیفیت ابریشم تولید شده هم پایین می‌آید. »

بر اساس منابع مکتوب، پرورش کرم ابریشم و تولید پیله و نخ ابریشم در گیلان به حدود ۱۴ قرن پیش بازمی‌گردد و گیلان خاستگاه صنعت نوغانداری ایران بود. در دوره‌های مختلف تاریخی، تولید و تجارت ابریشم، زمینه‌ساز رقابت‌های مهم سیاسی و نظامی در خطه شمال کشور شده بود. در دوره صفوی گیلان قطب تولید و تجارت ابریشم می‌شود و بازرگانان اروپایی از مسیر دریای کاسپین، وارد ایران می‌شوند و ابریشم گیلان مهمترین کالای تجاری بازارهای ایران بوده و نقش پررنگی در اقتصاد دولت ایفا می‌کرد.

سود حاصل از تجارت ابریشم، مهمترین عامل توجه دربار صفویه به گیلان می‌شود. به نحوی که تا پیش از صفویه، گیلان توسط حاکمان محلی اداره می‌شد ولی شاه عباس صفوی، گیلان را ضمیمه دولت مرکزی کرد تا سود حاصل از تجارت ابریشم به دربار صفوی برود. با انقراض صفویه و آشوب‌های داخلی، تولید ابریشم نیز دچار افول می‌شود. در دوره قاجار، بیماری موسوم به «پبریم کرم ابریشم» از یک سو و سیاست‌های استعماری، باعث رکود نوغانداری در گیلان می‌شود.

از نیمه دوره قاجار و با سفر شاهان قاجار به اروپا، تلاش برای استفاده از الگوهای مدرن برای توسعه نوغانداری آغاز می‌شود و « به دستور میرزا تقی خان امیرنظام»، تعدادی از هنروران ابریشم کاشان برای آموزش علمی ابریشم بافی راهی استانبول می‌شوند. در گیلان نیز مدارس ابریشم زیر نظر استادان فرانسوی تاسیس و کارخانه ابریشم‌کشی امین‌الضرب در رشت راه‌اندازی می‌شود. این تلاش‌ها سبب شد تا در اواخر قاجار تمایل به مدرن شدن در زمینه ابریشم نیز تاثیر گذار باشد، تا جاییکه آموزش نوغانداری جزء برنامه‌های آموزشی نخستین مؤسسه آموزش کشاورزی کشور (مدرسه فلاحت در کرج) قرار گرفت.»

مدرن کردن صنعت نوغانداری در دوره پهلوی شتاب بیشتری می‌گیرد و با دعوت کارشناسان ژاپنی از سوی دولت، اقدامات موثری در اصلاح باغ‌های توت و مزارع پرورش کرم ابریشم انجام می‌شود. این روند تا  دهه ۷۰ ادامه می‌یابد اما عوامل متعددی از جمله، عدم کنترل واردات نخ ابریشم، خصوصی‌سازی کارخانه‌های ابریشم کشی، عدم حمایت از بومی‌سازی فناوری تولید تخم نوغان هیبرید و... کمر صنعت هزار ساله نوغانداری گیلان را می‌شکند.

برای نسلی که دوران شکوفایی نوغانداری گیلان را ندیده است، تصویرسازی ذهنی باغ‌های توتی که در سفرنامه‌های دوره قاجار توصیف شده، شگفت‌آور است. به عنوان نمونه، «کلاویخو» فرستاده پادشاه اسپانیا (۱۴۱۲ م) درباره ابریشم گیلان می‌نویسد:« همه گونه ابریشم و پارچه ابریشمی آن به سلطانیه و از آنجا به دمشق و دیگر قسمت‌های سوریه و ترکیه صادر می‌شود.» و یا «جوزافا باربارو» (۱۴۱۳-۱۴۹۴ م) سفیر ونیز در سفرنامه‌اش می‌نویسد:« در طول کرانه دریای کاسپین شهرهای بسیاری را دیده‌ام که بهترین پارچه ابریشمی را می‌بافتند.» همچنین، «نیکلا شانسون» فرانسوی در دربار صفوی، به نقش ابریشم گیلان در اقتصاد ایران و دربار صفوی اشاره دارد و می‌نویسد: «گمرک گیلان برای شاه هشتاد هزار تومان که سه میلیون و شش صد هزار لیو می‌شود، عایدی فراهم می‌کند.»

از این دست گزارش‌ها کم نیستند و برای نسلی که صنعت پرسود نوغانداری را ندیده، تصور اندازه و حجم۴۲۳ هزار مَن کلاف ابریشم سفید سخت است. (هر من معادل ۳کیلوگرم است) سخت است تصور کنی، تولید ۱۰۰۰ بقچه ابریشم در ایران عصر صفوی یعنی چقدر!  ابریشمی که ۸۰ درصد آن توسط مردم گیلان تولید می‌شد (سید رحمان حسنی، ابریشم در عصر قاجار و تجارت آن از طریق دریای خزر)

 زمانی گیلان بخاطر تولید ابریشم، «دارالمنفعت» نامیده می‌شد و شهرستان‌های لاهیجان و لنگرود بیشترین سهم تولید را داشتند. شهرستان  لنگرود در دهه‌های ۶۰، ۷۰ و ۸۰ خورشیدی بیشترین مشارکت در تولید پیله را داشت و پس از آن شهرهای لاهیجان، شلمان، آستانه اشرفیه، رشت، صومعه سرا، فومن، شفت، بندرانزلی و تالش در پرورش کرم ابریشم فعال بودند. (پیشین)

در حال حاضر نوغانداری افتان و خیزان به حیات خود ادامه می‌دهد و معدود نوغانداران، با تل‌انبارهای محدود به شیوه سنتی نوغانداری می‌کنند. افول نوغاندرای نیاز به آمار و ارقام ندارد و از ویرانه‌های کارخانه ابریشم‌کشی شادروان امین‌الضرب در شهر رشت، ساختمان متروکه اداره نوغان لنگرود و کارخانه ابریشم‌کشی تعطیل شده موسوم به «فلاطوری» لاهیجان - که توسط یک شرکت یونانی تاسیس شده بود و باغ توت «پرنیان »شهر صومعه‌سرا - که متروک شده است- وضعیت نوغانداری گیلان آشکار است.

ساختمان مخروبه کارخانه ابریشم‌کشی امین‌الضرب در شهر رشت

انتهای پیام